بانک تجارت

X

سلام

امروز چه کمکی میتوانیم به شما بکنیم؟

   
 
    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۰۳/۲۱|
      تعداد بازدید: 1614
      بررسی ابزارهای تامین مالی و مقایسه تأثیر آن ها بر بانک ها
      در حال حاضر بانکها و بنگاه های اقتصادی در ایران، به دلیل بروز مشکلات اقتصادی از جمله افزایش تقاضا در حوزه تسهیلات، اعمال سیاست های تکلیفی، افزایش مطالبات معوق و... با مشکلات متعددی از جمله کمبود منابع مواجه شده اند.

       

       عباس اشرف نژاد نایب رئیس هیات مدیره بانک تجارت   

       

      در حال حاضر بانکها و بنگاه های اقتصادی در ایران، به دلیل بروز مشکلات اقتصادی از جمله افزایش تقاضا در حوزه تسهیلات، اعمال سیاست های تکلیفی، افزایش مطالبات معوق و... با مشکلات متعددی از جمله کمبود منابع مواجه شده اند. بانک ها برای جبران کمبود منابع از روشهای مختلفی استفاده می نمایند که اکثر آنها دارای هزینه و صرف زمان طولانی هستند. ضمن آنکه ناهمخوانی بین نرخ سپرده ها و نرخ تسهیلات و عدم اطمینان از آینده، علاقه مندی بانکها را برای درگیر ساختن منابع خویش در طرحهای بلندمدت کاهش داده است. از این رو استفاده از ابزارهای تأمین مالی نوین که مطابق با اصول شریعت و قوانین اسلامی بتوانند در کوتاه ترین زمان در تأمین سرمایه، تأمین نقدینگی و تبدیل دارایی به اوراق بهادار بانک ها توانایی و کاربرد داشته باشند بسیار مهم و ضروری است.

         اسناد خزانه اسلامی

      از راه های متداول دولت ها در تأمین مالی کسری بودجه خود، انتشار اوراق قرضه است که باعث می شود دولت بتواند از محل درآمدهای آینده خود در زمان حال خرج کرده و هزینه های خود را اجرایی نماید. توانایی دولت برای انتشار اوراق بدهی باعث می شود دولت بدون اتکا به منابع بانک مرکزی و یا بانکها مخارج خود را تأمین کند و این امر استقلال بانک مرکزی در تصمیم گیری و اجرای سیاست پولی را افزایش می دهد. در کشور ما، عمده مخارج دولت از طریق درآمدهای نفتی پوشش داده می شود اما در طول سال های گذشته درآمدهای نفتی نیز نوسانات زیادی را تجربه کرده و موجب بی ثباتی در درآمدهای دولت شده است. بی ثباتی در درآمدهای نفتی موجب بوجود آمدن کسری بودجه می گردد. از طرفی نبود بازار اوراق بدهی دولتی توسعه یافته در کشور به منظور جبران کاهش درآمدهای دولت و انباشت بدهی های آن موجب بی ثباتی های مالی و پولی می گردد. 

         بی ثباتی های مالی به وجود آمده تنها به بانک مرکزی محدود نشده و شبکه بانکی و پیمانکاران بخش خصوصی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. بدین ترتیب که به علت فقدان روشهای تأمین مالی مناسب و نبود بازار اوراق بدهی، دولت به منظور جبران کسری بودجه از منابع شبکه بانکی استفاده نموده و بانکها نیز به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و عدم بازگشت این منابع از سوی دولت به منظور جبران منابع مورد نیاز، از بانک مرکزی اضافه برداشت داشته اند.

         اسناد خزانه اصلی‌ترین اوراق مورد استفاده در بازار بدهی به حساب می‌آیند و بازار بدهی بر اساس این ابزار شکل می گیرد. در واقع اسناد خزانه در کشورهای گوناگون توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی جهت اعمال سیاست‌های اقتصادی و تنظیم بازارهای پول و سرمایه مورد استفاده واقع می‌شوند. سرمایه گذاران از ما به التفاوت قیمت خرید اوراق و ارزش اسمی دریافتی آن در سررسید، منتفع خواهند شد، ضمن آنکه امکان فروش آن در بازار ثانویه پیش از سررسید وجود دارد. همچنین، دارندگان اوراق می توانند آن را در هریک از بانکها، مؤسسات مالی یا هر سازمان و نهادی به وثیقه بگذارند. اسناد خزانه ای که در اقتصاد متعارف طراحی شده بر اساس قرض با بهره است که محاسبه این قرض به شکل تنزیلی صورت گرفته و به کسر (کمتر از قیمت اسمی) توسط دولت فروخته می شود. بنابراین، چون این اوراق ماهیت قرض با بهره داشته و از نظر فقه اسلامی ربا محسوب می شود، استفاده از این اوراق در بازارهای مالی اسلامی امکان پذیر نیست. به همین دلیل سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، بر اساس قرارداد بیع الدین)ابزار خرید و فروش دین(، اسناد خزانه اسلامی با ویژگی ها و کارکردی مشابه با اسناد خزانه متعارف را طراحی کرد. هدف اولیه از انتشار این اوراق توسط دولت سامان دادن به بخشی از بدهی های دولت بابت طرح های تملیک دارایی های سرمایه ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبکاران غیردولتی بوده است.

         یکی از نگرانی ها درخصوص اسناد خزانه اسلامی، عدم ایفای تعهدات دولت در زمان سررسید است. برای رفع این نگرانی، دولت به این بدهی اولویتی بالاتر از حقوق و مزایای کارکنان خود داده و به عنوان بدهی ممتاز دولت در نظر گرفته می‌شود. خزانه‌داری کل کشور نیز موظف است پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در سررسید اوراق تعهد کند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است از این رو اسناد خزانه اسلامی ریسک نکول نخواهند داشت.

         اسناد خزانه اسلامی بازار نقد شونده ای دارد و دارندگان این اسناد به راحتی می توانند در صورت نیاز به پول نقد اوراق خود را بدون صرف ریسک نقد شوندگی در بازار ثانویه به فروش رسانند. یکی از اهداف پذیرش اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران، کاهش این ریسک برای دارندگان این اوراق است چرا که به دلیل وجود بازار بزرگ و نقد شونده اوراق بهادار با درآمد ثابت در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران، دارندگان این اوراق می‌توانند در هر زمان نسبت به فروش اوراق خود در بازار اقدام کنند.

         تفاوت عمده این اسناد با سایر اوراق بهادار، در سررسید آن و پرداخت سود است. این اوراق عموماً سررسیدی کمتر از یک سال داشته و اغلب سررسیدشان به صورت ۴، ۱۳ ،۲۶ و ۵۲ هفته¬ای است. اسناد خزانه اسلامی بدون سود بوده و هیچگونه پرداخت میان دوره ای تحت عنوان سود نخواهند داشت و سرمایه گذاران از ما به التفاوت قیمت خرید اوراق و ارزش اسمی دریافتی آن در سررسید، منتفع خواهند شد. اوراق خزانه اسلامی به عنوان وثائق می تواند یکی از موثرترین و قویترین نوع وثائق در نظر گرفته شود.

       تأثیر عملکرد اسناد خزانه بر بانکها

         بانک‌های مرکزی از طریق ورود به بازار ثانویه اسناد خزانه، به اعمال سیاست‌ پولی یعنی عملیات بازار باز می‌پردازند و به همین دلیل نخبگان اقتصادی نظر به اهمیت، جایگاه و کاربردهای عدیده این اوراق در اقتصاد، پیاده‌سازی آن را در کشور مورد تأکید قرار داده‌اند. اسناد خزانه متعارف با کمترین نرخ‌ها به شکل تنزیلی وارد چرخه بازار شده و نقش مهمی در پرتفوی بانک‌ها و سایر نهادهای مالی و پولی دارد و بانک مرکزی از طریق ورود به این بازارها اقدام به تعدیل نرخ بهره می‌کند. ممنوعیت استقراض دولت از بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه از یک سو و افزایش بدهی دولت به بانک‌ها در سال‌های اخیر و در نتیجه رشد اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی از سوی دیگر، نشان‌ دهنده این واقعیت است که از هر طرف به موضوع کسری بودجه دولت نگاه کنیم، سرانجام منابع بانک مرکزی برای جبران منابع مالی و پولی به کار گرفته می‌شود و موجبات رشد پایه پولی و تورم را فراهم می‌کند و بخش عمده‌یی از منابع بانک‌ها را قفل کرده است. از اینرو استفاده از ابزاری مانند اسناد خزانه اسلامی می تواند کسری بودجه دولت را تأمین و فشار بر بانک¬ها را کاهش دهد. انتشار اوراق بدهی دولتی علاوه بر برطرف کردن مشکل تنگنای اعتباری بانک‌ها، دولت را از استقراض از بانک مرکزی و بانک‌ها برای تأمین مالی کسری بودجه احتمالی بی‌نیاز کرده و از این رو با کاهش سلطه مالی، استقلال بانک مرکزی در تصمیم‌گیری و اجرای سیاست پولی افزایش می‌یابد.

        اوراق مشارکت

         اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت با مجوز قانون خاص یا مجوز بانک مرکزی، برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام‌المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد. اوراق مشارکت در واقع نوعی تأمین مالی و قراردادی است که بین سرمایه‌گذار و موسسات، شرکت‌ها و بانک‌ها بسته می‌شود و سرمایه‌گذار در قبال سرمایه‌ای که وارد کرده، مقداری سود تضمین شده به‌دست می‌آورد. ماهیت حقوقی اوراق مشارکت بر پایه عقد مشارکت مدنی انجام می شود. در نظام مشارکت، صاحب پس انداز به جای دادن قرض و گرفتن بهره، کل یا بخشی از سرمایه مورد نیاز مؤسسه اقتصادی را تأمین می کند و بر اساس توافق با کارفرما، در سود و زیان آن شریک شده و در پایان هر دوره مالی، پس از کسر هزینه ها، سود به دست آمده بر حسب نسبتی که در قرارداد توافق شده، بین صاحب سرمایه و عامل اقتصادی (کارفرما) تقسیم می شود.

         از سال 1373 اوراق مشارکت به منظور تأمین مالی پروژه های حایز شرایط به کار گرفته شد تا از این طریق سرمایه های خرد موجود در جامعه در کنار هم جمع شده و به صورت هدفمند در اختیار پروژه های خاصی قرار گیرد. طی سال ها اوراق مشارکت به عنوان اصلی ترین ابزار در بازار مالی ایران وظیفه سنگین جمع آوری منابع و هدایت آن به بخش های تولیدی را به عهده داشته است. 

         در عین حال از زمان انتشار اوراق مشارکت در کشور این اوراق دارای ضعف هایی نیز بوده است که با برطرف ساختن آنها می توان از این ابزار تأمین مالی بیشتر و بهتر از گذشته استفاده نمود. از جمله این ضعفها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

         - عدم استقبال بخش خصوصی از اوراق مشارکت

         - پرداخت سود قطعی علی رغم بیان سود علی الحساب در زمان انتشار اوراق

         - محدود شدن این اوراق در تأمین مالی پروژه های خاص و عدم امکان استفاده از آنها در رفع مشکلات مربوط به سرمایه در گردش شرکتها

         - هزینه بر بودن انتشار و جمع آوری این اوراق

         - عدم معامله اوراق بر اساس نرخ بهره واقعی بازدهی سرمایه

         - عدم وجود بازار ثانویه برای اوراق مشارکت

         - عدم وجود شرکت‌های رتبه‌بندی اوراق بر اساس ریسک

         - ضعف در ایجاد التزام برای شرکت های غیردولتی جهت تضمین پرداخت اصل و سود پول پیش از تاریخ سررسید

             تاثیر عملکرد اوراق مشارکت بر بانک ها

          نتایج مطالعات اقتصادی در ایران نشان می دهد که حجم سپرده‌های بانکی با تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و با نرخ سود اوراق مشارکت رابطه منفی دارد لذا هرگاه نرخ سود اوراق مشارکت افزایش یابد، از حجم سپرده‌های بانکی کاسته شده و تقاضای اوراق مشارکت افزایش می‌یابد که به نوعی هدایت پس انداز جامعه را به سمت سرمایه گذاری به همراه دارد. نکته قابل توجه دیگر این است که علی رغم افزایش حجم اوراق مشارکت در ایران طی سالهای اخیر، سهم بخش‌ خصوصی در انتشار این اوراق کاهش و سهم پروژه‌های بخش دولتی و صنایع وابسته و مورد حمایت دولت افزایش یافته است که با ادامه این روند عملاً سرمایه‌گذاران به خرید اوراق مشارکت طرح‌های دولتی ترغیب شده و این امر سبب جذب سرمایه‌ها از بخش‌ خصوصی و هدایت آن به سمت بخش دولتی می‌شود. 

         می توان با ایجاد و تعریف انواع حساب‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار با امکان دسترسی آسان‌تر به سود سپرده‌ها در مدت زمان مناسب و همچنین انتشار انواع اوراق مشارکت با بازده متعارف انگیزه سپرده‌گذاری در بانک‌های تجاری و مشارکت در طرح های عمرانی (از مسیر خرید اوراق مشارکت) را افزایش داد. ضمن اینکه با استمرار در انتشار و توزیع اوراق سودآور می توان بار مالی و همچنین بار تورمی تزریق نقدینگی در سررسید اوراق را کاهش داد به این صورت که در زمان سررسید، خریداران اوراق مشارکت در پی کسب سود بیشتر مجدداً سرمایه خود را به اوراق جدید و سودآورتر تخصیص می دهند و لذا مشکلات تأمین مالی مرتفع، چرخه معیوب پس انداز در کشور اصلاح و آثار تورمی اوراق مشارکت کاهش می یابد. نکته قابل ذکر دیگر این است که هرچند با توجه به محدودیت معاملات در بازار بین بانکی ایران، عملاً این بازار کارکرد خود را به عنوان مولفه اثرگذار و تعیین کننده در نرخ اوراق مشارکت از دست داده است لیکن ضمن پیشنهاد توسعه معاملات در بازار بین بانکی از سپرده گذاری نزد بانک مرکزی به نقل و انتقال اوراق بهادار در حال حاضر نیز می توان با شفاف سازی و اطلاع رسانی بهنگام در خصوص نرخ سود سپرده ها و نرخ مرجع در این بازار ضمن رونق بازار بین بانکی در کشور کارایی مولفه¬های آن را در تعیین نرخ سود اوراق مشارکت ارتقاء داد.

         

       

         اوراق صکوک

         در کشورهای مسلمان، استفاده از ابزارهای مالی متعارف مانند اوراق قرضه، به علت شبه ربوی بودن آن کارایی و مقبولیت چندانی ندارد. بر این اساس دولت‌ها، بانک ها و شرکت‌های اسلامی که به دنبال تأمین مالی و مدیریت بدهی خود هستند نیازمند یافتن جایگزین‌هایی مطابق با اصول اسلامی می‌باشند. صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به کار گرفته می‌شود. اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی صک به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی است و به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامی تعریف می‌شود. هدف از به کارگیری صکوک به عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از اوراق قرضه مبتنی بر بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه ایجاد ابزاری ابتکاری است که منطبق بر قوانین شریعت اسلام باشد. در حالت کلی می‌توان صکوک را اوراق بهادار مبتنی بر دارایی، با درآمد ثابت یا متغیر، قابل معامله در بازار ثانویه و مبتنی بر اصول شریعت دانست. 

         در اوراق قرضه غیر اسلامی ناشر تنها متعهد می شود اصل و فرع این اوراق را در زمان سررسید به دارندگان آن پرداخت کند و در مقابل قرض دهندگان نیز هیچ دخالتی در چگونگی فعالیت قرض گیرندگان نداشته و در شرایط رکود و رونق با اطمینان کامل بازدهی حاصل از نرخ بهره را دریافت می دارند. اما صکوک دارای بازده ثابت به اضافه سهمی از سود یا زیان ناشی از سرمایه گذاری است که بازده صکوک مقدار ثابتی نیست و بر حسب ارزش واقعی محاسبه می شود و درصد سود و زیان می تواند ثابت یا شناور باشد. به این ترتیب صکوک اوراق بهادار اسلامی است که با در گیر کردن یک دارایی مشخص فیزیکی منطبق با قانون بانکداری اسلامی و بدون ربا است. صکوک به عنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف می‌شود که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌تواند براساس فعالیت‌های سفته بازی و سوداگرانه و در واقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، سودآوری داشته باشد.

           تاثیر عملکرد اوراق صکوک بر بانک ها

          داراﯾﯽ های ﺛﺎﺑﺖ در ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی ﺑﺰرگ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺗﺮاز ﻣﺎﻟﯽ آﻧﻬﺎ ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻧﻤـﻮده و اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻄﻠـﻮﺑﯽ از آﻧﻬـﺎ ﻧﻤﯽﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺪوﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﻧﺘﺸﺎر اوراق ﺻﮑﻮک اﺟﺎره در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻧﻬـﺎﯾﯽ ﺷـﺪن دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ آن در ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی، اﯾﻦ دارایی ها ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﺑﺰار ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻧﮑﯽ ﻣﻮﻟﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه و در ﻃﺮحﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻮرداستفاده قرارﮔﯿﺮﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﺼﻮﯾﺐ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺻﮑﻮک اﺟﺎره در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار در ﺳﺎل 1389 ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺷـﺪن ﺳﺎﯾﺮ اﻧﻮاع ﺻﮑﻮک ﺑﺮای اﺟﺮا در ﺑﺎزار ﻣﺎﻟﯽ اﯾﺮان و اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺧﻮب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران از اﯾﻦ ﻧﻮع اﺑـﺰار ﻣـﺎﻟﯽ ﺿﺮورت اﯾﺠﺎد ﯾﮏ واﺣﺪ ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی ﮐﺸﻮر به ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳـﺎزﻧﺪه ﺑـﺎ ارﮐـﺎن اﻧﺘـﺸﺎر ﺻﮑﻮک و اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ. اﯾﻦ واﺣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﺢ ﯾﮏ اداره ﺗﺨﺼـﺼﯽ در ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی و ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی ﻓﻌﺎل در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ (ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ اﻣـﻮر اﻋﺘﺒـﺎری) اﯾﺠـﺎد و از ﺟﻤﻠـﻪ اﻫﺪاف آن ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ﺑﺎﺷﺪ: 

         - اراﺋﻪ ﻣﺸﺎوره ﻻزم ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮐﻼن اﻋﺘﺒﺎری ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺻﮑﻮک. 

         - اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ارﮐﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﺻﮑﻮک ﺑﺮای ﺗﺴﺮﯾﻊ در ﭘﯿﺸﺒﺮد امور.

         - ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺧﺼﻮص ﮔﺰارشﻫﺎی ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه از ﺳﻮی ﻣﺸﺎور و اﺧـﺬ ﺗﺄﯾﯿﺪﯾـﻪ از ﻣﺮاﺟﻊ ذﯾﺮﺑط.

         - ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ و اﯾﺠﺎد ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﻻزم ﺑﺮای ﻋﻬﺪه دار ﺷﺪن ﺳﻤﺖ ﺿﺎﻣﻦ اوراق ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﺸﺎر از ﺳﻮی ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺎﻧﮏها، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ و...

         - ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎزار ﭘﻮل و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻧﺮخ ﺳﻮد و ﺑﺎزدﻫﯽ ﺳﺎﯾﺮ اوراق ﺑﻬﺎدار داﺧﻠﯽ و بین اﻟﻤﻠﻠﯽ. 

         - ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻧﻤﻮدن ﺳﺎﯾﺮ اﺑﺰارﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ اﺳﻼﻣﯽ در ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﺳﻼﻣﯽ با اﯾﺠﺎد ﺷﻮرای ﻓﻘﻬﯽ. 

         - ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻫﻤﮑﺎری ﺑﺎ ﺷﻮرای ﻓﻘﻬﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس و ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﺑـﺮای ﺑﻬﺒـﻮد روﯾـﻪ اﻧﺘـﺸﺎرﻫـﺎی ﺻﮑﻮک.

         - اﯾﺠﺎد ﺑﺎﻧﮏ ﺟﺎﻣﻊ اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺘﺸﺎر ﺻﮑﻮک ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ ریسکهای ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ، ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و اﻋﺘﺒﺎری. 

         - ورود ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰار ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺻﮑﻮک اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای ﺟﺬب ﻣﻨـﺎﺑﻊ ارزان در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦالمللی.

         ﺗﺪوﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﻧﺘﺸﺎر اوراق اﺟـﺎره ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﻮرس و اوراق ﺑﻬـﺎدار ﺑـﺮای اﻧﺘـﺸﺎر ﺻـﮑﻮک در ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺎﻧﮏها ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻧـﮏﻫـﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ اوراق صکوک ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺑﺎزﻧﮕﺮی در اﯾﻦ دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻧﻬﺎدﻫـﺎی دوﻟﺘـﯽ در ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺬب ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﮐﻤﮏ نماید. به عنوان مثال ارائه الگویی مبتنی بر صکوک و در چارچوب بانکداری اسلامی بدون ربا که در آن بانک با بهره برداری از ابزار تامین مالی صکوک اقدام به اعطای تسهیلات کلان نماید. کاهش ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی، ارتقای توانایی بانک برای تغییر ترکیب دارایی های بانک، ایجاد کانال جدید به منظور تجهیز منابع بانک و ارتقای حجم تأمین مالی صورت گرفته از کانال بانک می تواند از اثرات این الگوی بانکداری مبتنی بر صکوک باشد. 

         در جدول ذیل به مقایسه اهداف، مزیتها و محدودیتهای هر یک از سه ابزار تامین مالی شرح داده شده در قسمتهای قبل پرداخته شده است.

        

      ابزار تامین مالی
       
      اهداف
       
      مزیت ها
       
      محدودیت ها
       
      اسنادخزانه اسلامی
       
      - سامان دهی بدهی دولت به طلبکاران غیردولتی
       
      - ارائه به پیمانکاران طرحهای دولت به منظور اجرای پروژه های جدید
       
      - تصفیه بدهی های دولت و تسریع در پرداخت آن به پیمانکاران
       
      -   تامین کسری بودجه دولت
       
      - ابزاری مؤثر برای بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی و تنظیم حجم نقدینگی
       
      - فاقدهزینه مالی برای دولت
       
      - استفاده از این اوراق توسط بانک مرکزی به منظور انجام عملیات بازار باز
       
      - ریسک نکول و نقد شوندگی پایین
       
      - معاف از مالیات بودن درآمدها و معاملات این اوراق
       
      - تاریخ سررسید کمتر از یک سال
       
      - عدم امکان تایید در زمان
       
      سر رسید و لزوم تسویه نقدی
       
      اوراق مشارکت
       
      - جمع آوری منابع نقد و تسویه بدهی دولتی با طلبکاران غیر دولتی ازطریق وجوه حاصله
       
      - دستیابی به منابع نقد در زمان انتشار
       
      - مشارکت در طرح های ملی و اقتصادی، به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور
       
      - برخورداری از سود علی الحساب و در نهایت سود قطعی مشارکت در طرح
       
      - امکان بازخرید قبل از سررسید نزد بانک عامل و برخورداری از سود روز شمار متعلقه
       
      - امکان وثیقه گذاری نزد موسسات مالی و اعتباری بمنظور اخذ تسهیلات و ...
       
      - قابلیت نقل و انتقال آن به غیر
       
      - دارای سررسیدبلندمدت
       
      -  امکان تمدید اوراق در سررسید باانتشار اوراق جدید
       
      - هزینه بربودنانتشاروجمع آوری ایناوراق
       
      - عدم استقبال بخش خصوصی از اوراق مشارکت
       
      - شبه ربوی بودن سود پرداختی اوراق
       
      - محدود شدن این اوراق در تأمین مالی پروژه های خاص
       
      - عدم وجود بازار ثانویه برای اوراق مشارکت
       
      - عدم وجود شرکت‌های رتبه‌بندی اوراق بر اساس ریسک
       
      اوراق صکوک
       
      - تأمین مالی و مدیریت بدهی دولت با اصول اسلامی
       
      - جذاب منابع مالی برای بانک ها و شرکت ها با پشتوانه ترازنامه و دارایی‌های فیزیکی
       
      -قابلیت سیاست گذاری موثرتر پولی برای بانک مرکزی
       
      -کاهش نسبی خلق پول در ازای اطعای تسهیلات بانکی
       
      -ایجاد بازار بین بانکی مبتنی بر صکوک
       
      -واقعی تر شدن تضمین ها و گسترش بازار سرمایه
       
      فراهم شدن امکان عملیات بازار باز موثر توسط بانک مرکزی
       
      -وجود برخی محدودیت های مالیاتی که موجب می شود صکوک کارایی مالیاتی کمتری داشته باشد
       
      - وجود نکول قابل توجه در برخی از صکوک منتشر شده و در نتیجه عدم اطمینان کامل سرمایه گذاران به این ابزار تامین مالی